ارزیابی و آناليز ریسک حریق در ساختمان ها بر پایه محاسبات مهندسی
ز اوايل دهه 70 سرمايه گذاري زيادي در بخش تدوين استانداردها و آيين نامه هاي اجرايي ايمني حريق با محورهاي مهندسي ايمني حريق، پيش بيني خطرات و تکنيک هاي ارزيابي خسارات وارده به ساختمان ها انجام گرديد كه نتايج آن عمدتا به منظور پيشگيري از وقوع حوادث مشابه مورد استفاده قرار گرفت. با توجه به اينکه اكثر حريق هاي بزرگ براي اولين بار و بدون هيچ گونه پيش آگهي ملموسي در ساختمان ها رخ مي دهد، اتخاذ تدابير موثر جهت جلوگيري از بروز وگسترش حريق، به يکي از موضوعات مهم در بحث مديريت حريق تبديل شده است.
نتايج اين پژوهش نشان مي دهد، سطح ريسک حريق براي ساكنين، ميزان6/20 و براي ساختمان با ميزان 02/1 ،هر دو در محدوده غير قابل قبول قرار دارند. ريسک حريق فعاليت هاي اتاق كنترل نيز با ميزان5/0در سطح قابل قبول قرار دارد. انتظار مي رود در صورت وقوع حريق در اتاق كنترل نيروگاه مورد مطالعه، ساختمان و محتويات آن20-10 درصد آسيب ببيند. همچنين نتايج نشان داد روش هاي حفاظت غير فعال مانند احداث ساختمان ايمن، افزايش سطح دسترسي و تسهيل در خروج اضطراري، تا40 درصد و روش هاي حفاظت فعال مانند نصب سيستم هاي اطفاء و تهويه دود، تا 29 درصد موجب كاهش سطح ريسک حريق خواهند شد. نتیجه گیری: ساخت و ايجاد ساختمان هاي بزرگ، موجب افزايش تراكم افراد، عدم دسترسي سريع به فضاي خارج، تأخير در تخليه ساكنين و در نتيجه افزايش مرگ و مير ناشي از حريق شده است. FRAME با تعادل اجزائي مثل تشخيص به موقع حريق و اطفاء آن، ارائه سطح حفاظت مناسب براي ساختمان و پيشگيري از حريق از طريق مديريت نظام مند منابع حريق، مي تواند راهکارهاي مناسبي را جهت مقابله با حريق در ساختمان هاي ساخته شده و طراحي ساختمان هاي در حال ساخت از جمله بيمارستان ها، مركز بهداشتي درماني، مراكز نگهداري اطفال و سالمندان، ارائه نمايد.
انواع سیستم تهویه پارکینگ
سیستم تهویه ساده
سیستم تهویه کانالی
سیستم تهویه جت فن
به دلیل این که در پارکینگهای بسته یا نیمه باز امکان تخلیه هوا به صورت طبیعی وجود ندارد، عملیات ورود هوای تازه و خروج هوای آلوده و ایجاد جریان ما بین این دو نقطه به کمک جت فن انجام میشود.
سیستم کانال کشی در پارکینگها اغلب سیستمهایی جاگیر هستند و شکل نازیبایی ایجاد میکند، در بعضی از پارکینگها حجم کانالهای تخلیه زیاد است و برای این که فضای بیشتری برای قرار گرفتن کانالها ایجاد شود طراح مجبور به افزایش سقف پارکینگ میشود.
نکات عمومی تهویه هوای پارکینگها
برای تخلیه گاز اگزوز خودروها و کاهش غلظت آلاینده های محیط، باید حداقل 6 مرتبه تعویض هوا در ساعت برای تمامی طبقات پارکینگ در شرایط عادی و حداقل 10 مرتبه تعویض هوا در ساعت برای یک طبقه پارکینگ انجام شود.
در پارکینگهای عمومی، فضاهای تجاری و اداری که کاربری عمومی دارند محاسبات و طراحی باید به گونهای باشد که در شرایط عادی نیز در صورت افزایش غلظت آلایندهها با فرمان حسگر گاز مونواکسید کربن، امکان افزایش ظرفیت تخلیه تا میزان مناسب برای هر طبقه وجود داشته باشد. به هیچ عنوان نباید میانگین غلظت گاز مونواکسید کربن در پارکینگ ها از 50 ppm در مدت زمان 30 دقیقه، بیشتر شود.
فشار پارکینگ باید همواره منفی نگه داشته شود و مقدار هوای جبرانی باید معادل 50 تا 70 درصد هوای تخلیه باشد.
اگر مساحت ناخالص هر طبقه از پارکینگ بیشتر از 2000 متر مربع باشد، هر طبقه باید حداقل به دو قسمت با اندازه تقریبا مساوی تقسیم شود و به دو راه خروج دسترسی داشته باشد. (استثنائا خروج دوم میتواند آسانسور و یا پله برقی باشد)
در صورتی که نیاز باشد طبقات به نواحی تقسیم شوند لازم است فضای هر طبقه از پارکینگ به نواحی و بخش های مجزا با مساحت حداکثر 3000 متر مربع تقسیم شوند که هر ناحیه باید دارای سامانه تخلیه و تامین هوای تازه جداگانه و مستقل باشد.
سیستمهای اعلام حریق باید بتواند وقوع حریق در هر کدام از این بخشها را شناسایی کرده و بخش درگیر در حریق را اعلام کند و سامانه کنترل دود را به درستی راه اندازی نماید. البته برای پارکینگهایی که مساحت هر طبقه از آن ها بیش از 9000 متر مربع باشد، بخشبندی نواحی با هماهنگی سازمان آتش نشانی تهران انجام میشود.
در برخی مواقع از دو فن موازی برای برای یک کانال استفاده میشود. دلیل این کار هم جلوگیری از تخریب و از کار افتادن فن حریق در اثر عدم کارکرد در طولانی مدت است. در این صورت این فنها که معمولا از یکی برای شرایط عادی و از فن دیگر برای شرایط حریق استفاده می شود باید به سامانه تعویض خودکار مجهز باشند.
طراحی کانالها باید به نحوی باشد که دهانه کانالهای ورودی و خروجی هوا از هم حداقل 3 متر فاصله داشته باشند و به طور مستقیم روبروی هم قرار نگیرند و از ورود مجدد هوای تخلیه شده به داخل جلوگیری شود.
کلیه محاسبات ابعاد کانال باید بر اساس حداکثر سرعت 12 متر بر ثانیه (معادل 2400 فوت بر دقیقه) انجام شود.
در صورتی که از کانالهای مشترک بین طبقات استفاده میشود باید از سرایت دود و حرارت به قسمت های دیگر بوسیله دمپر موتوردار جلوگیری شود.