ایر سمپلینگ چیست؟
ایرسمپلینگ یا همان دتکتور دود مکشی (استنشاقی) ذرات دود در غلظت‌های کم را تشخیص می‌دهند. این قابلیت آنها را برای پروژه‌هایی که نیاز به کشف دود در کمترین زمان ممکن (قبل از احتراقی که منجر به خسارت شود) دارند، ایده آل می‌سازد. این دتکتورها در برخی موارد تا بیش از هزار برابر حساس‌تر از دتکتور‌های دود نقطه‌ای هستند. از این‌روی در بسیاری از فضاها با توجه به حساسیت بالای مورد نیاز و نیز اهمیت کشف به موقع حریق، استفاده از این ایرسمپلینگ‌ها بهترین گزینه است.
ازجمله این فضاها می‌توان به اتاق‌های حاوی تجهیزات فناوری اطلاعات، اتاق‌های سوئیچ قابل‌حمل، تجهیزات بیمارستانی، کنترل نیروگاه‌ها، پتروشیمی‌ها و پالایشگاه‌ها و سایر فضاهایی که نیاز به کشف سریع دود در مراحل اولیه دارند اشاره کرد همچنین محدوده حساسیت قابل‌برنامه‌ریزی سیستم کشف دتکتور دود مکشی (ایرسمپلینگ) سفارشی‌سازی آن را برای کاربردهای مختلف ممکن می‌سازد که انعطاف‌پذیری بالایی را ارائه می‌کند.
دود چیست؟
اغلب ما فکر می‌کنیم دود همان گاز است. اگرچه دود شامل گازهایی نیز می‌باشد، اما آنچه به شکل دود می‌بینید در واقع میلیون‌ها ذره‌ی کوچک است که در گازها معلق می‌باشند و خودِ گازها نامرئی‌اند. دود مجموعه‌ای از ذرات ریز نسوخته و ذرات بسیار ریز کربن و مواد ریز شیمیایی است. در واقع دود مجموعه ای از ذرات ریز جامد، مایع و گاز است.
اگرچه دود می تواند حاوی صدها ماده شیمیایی و دود مختلف باشد، اما دود قابل مشاهده بیشتر کربن (دوده)، قیر، روغن و خاکستر است. دود زمانی رخ می‌دهد که احتراق ناقص وجود داشته باشد (اکسیژن کافی برای سوختن کامل سوخت وجود نداشته باشد). در احتراق کامل، همه چیز می‌سوزد و فقط آب و دی اکسید کربن تولید می‌شود. وقتی احتراق ناقص رخ می‌دهد، همه چیز نمی‌سوزد.
دود مجموعه ای از این ذرات ریز نسوخته است. هر ذره آنقدر کوچک است که نمی توان با چشم دید، اما وقتی به هم می رسند، آنها را به صورت دود می بینید. آنچه ذرات جامد دود را می‌سازد به نوع ماده‌ای که می‌سوزد بستگی دارد. به عنوان مثال، بخش عمده‌ی دود اتومبیل از ذرات کربن تشکیل می‌شود.
دود ناشی از موتور اتومبیل‌ها و کارخانه‌ها در بیشتر شهرها و شهرک‌های صنعتی مشکلی بزرگ محسوب می‌شوند. چون ذرات دود وارد ریه و مجرای تنفسی شده و سلامت ما را به خطر می‌اندازد. همچنین دود، علت اصلی مرگ و میر در آتش سوزی‌های داخلی (محیط بسته) به دلیل آسیب‌های حرارتی، مسمومیت و سوزش ریه ناشی از مونوکسید‌کربن و سایر محصولات احتراق است.
دود از ملکول‌های متفاوت که از قطر 0.0005 میکرومتر شروع و تا 10 میکرومتر ادامه دارند تشکیل شده است. ملکول‌های بیش از 10میکرومتر از حیطه دود خارج و در دسته‌بندی گرد و غبار، پودرها و ملکول‌های ریز دیگر قرار دارند. واحد اندازه‌گیری دود به نام obscuration بر متر مربع و یا فوت می‌باشد. و به صورت obs/m یا obs/ft نشان داده می‌شود.
دتکتور دودی چیست؟
دتکتور دود یا آشکارساز دودی (به انگلیسی: Smoke detector) نوعی سنسور و حسگر است که برای تشخیص و پاسخ به حضور دود ناشی از آتش طراحی شده است. این دتکتورها می‌توانند وجود دود را در لحظات اولیه وقوع حریق تشخیص داده و نسبت به آن واکنش نشان دهد.
انواع دتکتور دودی
- دتکتور دودی یونیزاسیون (نقطه ای)
- دتکتور دودی نوری یا فتوالکتریک (نقطه ای)
- بیم دتکتور لیزری (خطی)
- دتکتور دودی مکشی ایرسمپلینگ (نقطه‌ای/خطی)
- دتکتور دودی کانالی (داکت دتکتور)
دقت دتکتور ایرسمپلینگ چقدر است؟
نرم‌افزار سیستم‌های دتکتور دود مکشی (ایرسمپلینگ) به محفظه حسگر دستگاه اجازه می‌دهد که بین ذرات دود و ذرات گردوغبار موجود در هوای نمونه‌گیری شده فرق قائل شود. این فناوری دتکتور‌های دود مکشی (ایرسمپلینگ) را در مقابل نویز مقاوم می‌سازد و هشدارهای ناخواسته را که ممکن است باعث خاموش شدن غیرضروری تجهیزات، از کار افتادگی تأسیسات و یا تخلیه نابه‌هنگام ساختمان شود کاهش می‌دهد.
توانمندی دتکتور مکشی در مکان‌های با گردش هوای بالا چقدر است؟
در اتاق‌های با جریان سریع نظیر مراکز داده، مراکز مخابراتی و اتاق‌های تمیز، جریان هوا، هوای داخل محیط را تغییر می‌دهد و باعث رقیق‌سازی دود می‌شود که کشف آن را بسیار مشکل می‌کند. سرعت هوای بالا ذرات را از دتکتور دود نقطه‌ای دور کرده و به سمت هواساز می‌برد.
ذرات بزرگ‌تر از مسیر هواساز فیلتر می‌شود ولی ذرات کوچک‌تر از فیلتر هواساز عبور کرده و مجدداً به اتاق برمی‌گردد بنابراین ذرات دود بخشی از هوای محیط می‌شوند اما با توجه به اینکه دتکتور دود مکشی (ایرسمپلینگ) به‌صورت دائم از محیط تحت حفاظت نمونه‌گیری می‌کند، ذرات دود موجود کشف می‌شود.
تغییر ندادن دکوراسیون و زیبایی محیطی
یکی دیگر از مزایای دتکتور دود مکشی (ایرسمپلینگ) این است که می‌توان لولهکشی آن را در فضاهای مخفی نظیر سقف‌های کاذب انجام داد و تنها دستگاه دتکتور آن را در دسترس گذاشت. این مزیت، ایرسمپلینگ‌ها را برای فضاهایی که یکی از نگرانی‌ها دستکاری سیستم است، مناسب می‌سازد (فضاهایی نظیر مدارس و زندان‌ها). از این دتکتورها همچنین برای فضاهایی که نگرانی بابت تخریب زیبایی محیطی وجود دارد (نظیر موزه‌ها و بناهای تاریخی)، می‌توان استفاده کرد.
تعمیر و نگهداری ایر سمپلینگ چگونه است؟
پس‌ازاینکه دستگاه دتکتور دود مکشی (ایر سمپلینگ) و لوله‌های نمونه‌گیری آن نصب شدند زمان انتقال و فشار لوله‌های نمونه‌گیری باید ثبت شوند در تعمیر و نگهداری سالیانه، باید دورترین سوراخ نمونه گیری آزمون شود و با زمان انتقال ثبت‌شده در زمان راه‌اندازی سیستم مقایسه شود. زمانی که لوله نمونه‌گیری در سقف بلند یا در کف کاذب مهروموم شده نصب‌شده باشد، می‌توان یک نقطه آزمون نمونه‌گیری را در سطحی قابل‌دسترس ایجاد کرد تا آزمون سالیانه سیستم ایرسمپلینگ را ساده‌تر کند و هزینه‌های تعمیر و نگهداری سالیانه آن را کاهش دهد.
دسترسی آسان
پس از اتمام نصب و راه‌اندازی ایرسمپلینگ، تنها دستگاه کشف به سرویس نیاز دارد و چون محل نصب آن در دسترس است، نگرانی از بابت عدم دسترسی یا دسترسی دشوار به دتکتور وجود نخواهد داشت.
انعطاف‌پذیری
این سیستم‌ها افزون بر مزایای نمونه‌گیری، از ویژگی قابلیت تنظیم توسط مرکز کنترل مربوطه در مواردی از قبیل تأخیرهای اضافی، درجه حساسیت و دیگر الگوریتم‌های هوشمند نیز بهره می‌برند.
نصب غیرقابل رویت
در موقعیت‌هایی از قبیل ساختمان‌های تاریخی اغلب نیاز است که انجام عملیات نصب، تداخلی با دکور یا ساختار ساختمان ایجاد نکند و تغییری از لحاظ ظاهری در آنها به وجود نیاورد. دتکتور دود مکشی (ایرسمپلینگ) می‌تواند روی شبکه لولهکشی خود از شیلنگ‌های باریک استفاده کند که از سطح بسیار بالایی از انعطاف‌پذیری برخوردار هستند. این امکان ما را قادر می‌سازد که لوله‌های نمونه‌گیری را در تورفتگی‌ها پنهان کنید.
در این نوع دتکتورها برای فضاهایی که سقف کاذب دارند می‌توان مسیر لولهکشی را از بالای سقف عبور داد و با انشعاب گرفتن از آن و ایجاد سوراخ کوچکی بر روی سقف کاذب، از هوای محیط زیر سقف نمونه‌برداری کرد. در این شرایط ظاهراً هیچ‌گونه دتکتوری در محیط وجود ندارد، اما ایرسمپلینگ فیلم کشی با حساسیت بسیار بالایی در حال نمونه‌گیری و سنجش میزان دود موجود در محیط است.
تضمین امنیت و تداوم کسب‌وکار با استفاده از ایرسمپلینگ
بسیاری از کاربردها نیاز داریم در همان مراحل اولیه وقوع حریق را شناسایی کنیم تا از تحمیل خسارات جبران‌ناپذیر در امان بمانید برای مثال در بسیاری از کاربردها نیاز است که فرایند در حال کار کارخانه یا دیگر کسب‌وکارها تحت هیچ شرایطی متوقف نشود. مثلا در نظر بگیریم که یک نیروگاه برق به هر دلیلی از کار بیفتد یا به‌اصطلاح SHUT DOWN شود، این است که راه‌اندازی مجدد نیروگاه ممکن است از یک تا چند روزبه طول بیانجامد که تبعات و خساراتی را برای نیروگاه و کشور در بر خواهد داشت.
نمونه‌های دیگر چنین کاربردهایی حفاظت از اتاق سرور، اداره گذرنامه، صداوسیما، مراکز مخابراتی، صنایع نفت، گاز، پتروشیمی و پالایشگاه و … هستند. در تمامی موارد سعی بر این است که فرایند معمول آنها بدون وقفه ادامه یابد و در صورت بروز مشکل، در همان مراحل اولیه حل شود.
سرعت بسیار بالاتر ایرسمپلینگ نسبت به سایر دتکتورها به‌واسطه مکش هوا
همان‌طور که می‌دانید دتکتور‌های نقطه‌ای زمانی حضور دود را در محیط تشخیص می‌دهند که دود وارد محفظه آنها شود اما ایرسمپلینگ منتظر ورود دود به داخل محفظه نمی‌ماند و دور را از طریق لوله‌های نمونه‌گیری به داخل خود مکش می‌کند که همین امر سبب کشته شدن سریع‌تر دود در محیط می‌شود البته توجه داشته باشید که قدرت مکش و سرعت نمونه‌گیری هوا در این نوع دتکتورها آرام و پیوسته است.