نظارت بر سیستم‌های اعلان حریق چیست؟
نظارت بر سیستم‌های اعلان حریق
عنصری کلیدی برای اثربخشی سیستم‌های اعلان حریق، نظارت بر این سیستم‌ها است که شامل نحوه‌ی انتقال هشدارها به پرسنل اضطراری است که باید اقدام به واکنش مناسب در برابر آتشسوزی نمایند. در اینجا ما به سطوح مختلف نظارت بر سیستم‌های اعلان حریق و تفاوت بین آن‌ها می‌پردازیم.
نظارت بر اعلام حریق چیست؟
قبل از اینکه خیلی به این موضوع بپردازیم، اجازه دهید تعریف کنیم که ایستگاه نظارتی چیست. ایستگاه نظارتی شامل سامانه‌ای است که سیگنال‌ها را از سیستم‌های هشدار دریافت می‌کند و همیشه همراه با پرسنلی است که می‌تواند به سیگنال‌ها پاسخ دهد. این تجهیزات به اندازه کافی ساده به نظر می‌رسند و می‌توانند در همان ساختمانی باشند که سیستم اعلام حریق در آن نصب است یا از آن ساختمان دور باشند، توسط مالک همان ساختمان مدیریت شوند، توسط یک نهاد جداگانه اداره شوند و یا از یک مرکز ارتباطات عمومی مدیریت شوند.
الزامات عمومی
الزامات برای ارائه ایستگاه‌های نظارتی معمولاً در کدهای ایمنی ساختمان یا فرهنگ زندگی جمع‌آوری می‌شود. در اینجا ما به استانداردهای NFPA 101® Life Safety Code® نگاهی خواهیم داشت، شایان ذکر است که این الزامات به خوبی با کدهای ساختمان همخوانی دارند.
در NFPA 101، الزامات عمومی به گونه‌ای است که بر اساس ارسال اتومات سیگنال‌ها برای اطلاع‌رسانی پرسنل اضطراری و در نهایت به آتش‌نشانی محل (در صورت نیاز) هشدار دهد.
موارد زیر به عنوان ابزار قابل قبول برای انجام این امر عنوان شده است:
- سیستم اعلام حریق کمکی
- سیستم اعلام حریق ایستگاه مرکزی
- سیستم اعلام حریق ایستگاه نظارت (مانیتورینگ) اختصاصی
- سیستم اعلام حریق ایستگاه نظارت از راه دور
تعریف انواع نظارت بر سیستم‌های اعلان حریق
براساس استاندارد NFPA 101 ، از آنجایی که هر یک از سطوح نظارت سیستم برای انجام یک کار در نظر گرفته شده است، تفاوت بین آن‌ها اغلب می‌تواند کاربران را گیج کند. به طور کلی می‌توان تفاوت‌ها را به صورت زیر تعریف کرد:
سیستم اعلام حریق کمکی
جایی یا ارتباطی است که یک سیستم به یک سیستم اعلام حریق شهری برای ارسال سیگنال به مرکز ارتباطات خدمات آتش‌نشانی عمومی متصل می‌شود. اعلام حریق از یک سیستم هشدار کمکی در مرکز ارتباطات خدمات آتش‌نشانی عمومی با همان تجهیزات و با همان روش‌هایی دریافت می‌شود که، هشدارهای دستی از شستی‌های اعلام حریق شهری واقع در خیابان‌ها ارسال می‌شود. در حالی که این ترتیب بسیار رایج بود، امروزه، اغلب شهرداری‌ها از این خدمات دور شده‌اند (در کشور ایران در حال حاضر این قابلیت وجود ندارد).
سیستم اعلام حریق ایستگاه نظارت(مانیتورینگ) اختصاصی
یک ایستگاه نظارتی است، تحت مالکیت ساختمانی که بر آن نظارت می‌کند. سیستم مانیتورینگ می‌تواند برای مالکانی که ساختمان‌های بسیار بزرگ یا محوطه‌ی بزرگی دارند یا برای مالکانی که ساختمان‌های متعددی در مکان‌های مختلف دارند و می‌توانند فضا و سطوح کارکنان را برای انجام این کار اختصاص دهند، مفید باشد. ایستگاه‌های نظارت (مانیتورینگ) اختصاصی را می‌توان در محل مشابه سیستم اعلام حریق یا در مکان دیگری قرار داد. سیستم مانیتورینگ اغلب در فرودگاه‌های بزرگ، کارخانه‌های صنعتی، پردیس‌های کالج، بیمارستان‌های بزرگ، و زنجیره‌های خرده‌فروشی و سایر مکان‌ها استفاده می‌شود. خدمات اعلام حریق اضافی از جمله نصب تجهیزات، بازرسی، آزمایش و نگهداری به عهده مالک است. ارائه‌ی این خدمات می‌تواند در داخل سازمان مربوطه انجام شود یا با قرارداد بیرونی انجام شود.
سیستم اعلام حریق ایستگاه مرکزی
یک ایستگاه نظارت از راه دور است که علاوه بر نظارت، چندین سرویس دیگر از جمله ثبت و گزارش‌گیری، خدمات تست و سرویس را نیز ارائه می‌دهد و می‌تواند توسط استاندارد یا برخی از شرکت‌های بیمه برای مشاغل خاص استفاده شود. این گزینه همچنین می‌تواند توسط مالک ساختمانی که می‌خواهد با ارائه‌دهنده‌ای که نظارت، بازرسی، تست، سرویس و نگهداری و سایر خدمات مورد نیاز ایستگاه‌های مرکزی را تامین می‌کند، منعقد شود.
سیستم اعلام حریق ایستگاه نظارت از راه دور
مکانی است که دائماً مورد بازدید قرار می‌گیرد و سیگنال‌هایی را از محل‌های مختلف محافظت شده دریافت می‌کند که معمولاً متعلق به پروژه های (ساختمان‌های) مختلف است. برخلاف سیستم‌های اعلام حریق ایستگاه مرکزی، قراردادهای این سرویس معمولاً محدود به نظارت و ضبط سیگنال‌های سیستم اعلام حریق است. خدمات اضافی از جمله نصب تجهیزات، بازرسی، آزمایش و نگهداری به عهده مالک است. این یک گزینه برای مالکانی است که نیازی به ارائه خدمات مرکزی ندارند یا نمی‌خواهند خدمات مرکزی ارائه دهند و یا برای آن‌ها ایستگاه نظارت اختصاصی منطقی نیست.
موضوع مشترک همه‌ی این بخش‌ها این است که سیگنال ها در مکانی دائماً توسط اپراتورهای واجد شرایط دریافت می شوند که می دانند چگونه هنگام فعال شدن سیگنال ها به درستی پاسخ دهند. 
الزامات عمومی
الزامات برای ارائه ایستگاه‌های نظارتی معمولاً در کدهای ایمنی ساختمان یا فرهنگ زندگی جمع‌آوری می‌شود. در اینجا ما به استانداردهای NFPA 101® Life Safety Code® نگاهی خواهیم داشت، شایان ذکر است که این الزامات به خوبی با کدهای ساختمان همخوانی دارند.
در NFPA 101، الزامات عمومی به گونه‌ای است که بر اساس ارسال اتومات سیگنال‌ها برای اطلاع‌رسانی پرسنل اضطراری و در نهایت به آتش‌نشانی محل (در صورت نیاز) هشدار دهد.
موارد زیر به عنوان ابزار قابل قبول برای انجام این امر عنوان شده است:
- سیستم اعلام حریق کمکی
- سیستم اعلام حریق ایستگاه مرکزی
- سیستم اعلام حریق ایستگاه نظارت (مانیتورینگ) اختصاصی
- سیستم اعلام حریق ایستگاه نظارت از راه دور
تعریف انواع نظارت بر سیستم‌های اعلان حریق
براساس استاندارد NFPA 101 ، از آنجایی که هر یک از سطوح نظارت سیستم برای انجام یک کار در نظر گرفته شده است، تفاوت بین آن‌ها اغلب می‌تواند کاربران را گیج کند. به طور کلی می‌توان تفاوت‌ها را به صورت زیر تعریف کرد:
سیستم اعلام حریق کمکی
جایی یا ارتباطی است که یک سیستم به یک سیستم اعلام حریق شهری برای ارسال سیگنال به مرکز ارتباطات خدمات آتش‌نشانی عمومی متصل می‌شود. اعلام حریق از یک سیستم هشدار کمکی در مرکز ارتباطات خدمات آتش‌نشانی عمومی با همان تجهیزات و با همان روش‌هایی دریافت می‌شود که، هشدارهای دستی از شستی‌های اعلام حریق شهری واقع در خیابان‌ها ارسال می‌شود. در حالی که این ترتیب بسیار رایج بود، امروزه، اغلب شهرداری‌ها از این خدمات دور شده‌اند (در کشور ایران در حال حاضر این قابلیت وجود ندارد).
سیستم اعلام حریق ایستگاه نظارت(مانیتورینگ) اختصاصی
یک ایستگاه نظارتی است، تحت مالکیت ساختمانی که بر آن نظارت می‌کند. سیستم مانیتورینگ می‌تواند برای مالکانی که ساختمان‌های بسیار بزرگ یا محوطه‌ی بزرگی دارند یا برای مالکانی که ساختمان‌های متعددی در مکان‌های مختلف دارند و می‌توانند فضا و سطوح کارکنان را برای انجام این کار اختصاص دهند، مفید باشد. ایستگاه‌های نظارت (مانیتورینگ) اختصاصی را می‌توان در محل مشابه سیستم اعلام حریق یا در مکان دیگری قرار داد. سیستم مانیتورینگ اغلب در فرودگاه‌های بزرگ، کارخانه‌های صنعتی، پردیس‌های کالج، بیمارستان‌های بزرگ، و زنجیره‌های خرده‌فروشی و سایر مکان‌ها استفاده می‌شود. خدمات اعلام حریق اضافی از جمله نصب تجهیزات، بازرسی، آزمایش و نگهداری به عهده مالک است. ارائه‌ی این خدمات می‌تواند در داخل سازمان مربوطه انجام شود یا با قرارداد بیرونی انجام شود.
سیستم اعلام حریق ایستگاه مرکزی
یک ایستگاه نظارت از راه دور است که علاوه بر نظارت، چندین سرویس دیگر از جمله ثبت و گزارش‌گیری، خدمات تست و سرویس را نیز ارائه می‌دهد و می‌تواند توسط استاندارد یا برخی از شرکت‌های بیمه برای مشاغل خاص استفاده شود. این گزینه همچنین می‌تواند توسط مالک ساختمانی که می‌خواهد با ارائه‌دهنده‌ای که نظارت، بازرسی، تست، سرویس و نگهداری و سایر خدمات مورد نیاز ایستگاه‌های مرکزی را تامین می‌کند، منعقد شود.
سیستم اعلام حریق ایستگاه نظارت از راه دور
مکانی است که دائماً مورد بازدید قرار می‌گیرد و سیگنال‌هایی را از محل‌های مختلف محافظت شده دریافت می‌کند که معمولاً متعلق به پروژه های (ساختمان‌های) مختلف است. برخلاف سیستم‌های اعلام حریق ایستگاه مرکزی، قراردادهای این سرویس معمولاً محدود به نظارت و ضبط سیگنال‌های سیستم اعلام حریق است. خدمات اضافی از جمله نصب تجهیزات، بازرسی، آزمایش و نگهداری به عهده مالک است. این یک گزینه برای مالکانی است که نیازی به ارائه خدمات مرکزی ندارند یا نمی‌خواهند خدمات مرکزی ارائه دهند و یا برای آن‌ها ایستگاه نظارت اختصاصی منطقی نیست.
موضوع مشترک همه‌ی این بخش‌ها این است که سیگنال ها در مکانی دائماً توسط اپراتورهای واجد شرایط دریافت می شوند که می دانند چگونه هنگام فعال شدن سیگنال ها به درستی پاسخ دهند.