انواع دتکتور

تجهیزات تشخیص و اعلام حریق برای پاسخ به مراحل ابتدایی رویداد آن حریق طراحی شده‌اند، اما هیچ نوع تشخیصی برای همه محیط‌ها مناسب نیست. بنابراین، بسیار مهم است که گزینه‌های خود را درک کرده و با توجه به شرایط، فناوری مناسب را برای پروژه خود انتخاب کنید.
به عنوان مثال، در حالی که دتکتورهای نقطه‌ای ساده ممکن است راه‌حل مناسبی برای ادارات و مکان های عمومی باشند، اما در محیط‌هایی با اقلیم‌های سخت‌تر مانند انبارها و کارخانه‌های صنعتی به سختی عمل کنند.

در این مقاله میخواهیم نگاهی به انواع دتکتور ها بیندازیم و کاربری آنهارا مورد بررسی قرار دهیم.

انواع دتکتور و استاندارد های ایمنی :

دتکتور فتوالکتریک دودی ، دتکتور حرارتی ، دتکتور ترکیبی (Multi Sensor) ، بیم دتکتور ها ، دتکتور های مکنده (Aspirating) ، دتکتور های شعله ، دتکتور های IS یا ذاتا ایمن ، دتکتور های SIL Approved ، دتکتور های Marine Approved ، دتکتور های خطی یا LHD.

1 - دتکتور فتوالکتریک دودی :  این سری  دتکتور ها که از اصول فیزیکی فتوالکتریک برای تشخیص دود استفاده می‌کند، شامل منبع نور (لامپ یا دیود) و یک سنسور فتوالکتریکی (مانند سلول‌های فوتودیود یا فوتوترانزیستورها) است و مانند یک گیرنده عمل میکند.

زمانی که دود در محیط داخلی دتکتور وارد میشود، ذرات آن باعث تغییرات در سطح نور دیود می‌شود و باعث ایجاد اختلال بین گیرنده و فرستنده سنسور شده. سنسور فتوالکتریکی این تغییرات را اندازه‌گیری کرده و در صورت تشخیص تغییرات قابل توجه، دتکتور به عنوان یک سیستم اعلان حریق عمل می‌کند و سیگنال اعلان را ارسال می‌کند. این دتکتورها به دلیل حساسیت به دودهای سبک و کاهش احتمال اشکالات ناخواسته پراکندگی نور، به خوبی برای تشخیص حریق مناسب هستند.

2 - دتکتور حرارتی : دتکتور های حرارتی به 2 دسته (Fixed Temperature)  و (Rate of Rise) تقسیم میشوند

- Fixed Temerature : این دتکتورها به تعیین یک دمای ثابت و مشخص واکنش نشان می‌دهند. هنگامی که دما به حد مشخص شده می‌رسد یا بیشتر از آن می‌شود، دتکتور فوراً واکنش نشان می‌دهد. این نوع دتکتورها برای محیط‌هایی مناسب هستند که دما به صورت نسبتاً پایدار افزایش می‌یابد. 

- Rate of Rise : این نوع دتکتورها به تغییر سریع دما و افزایش ناگهانی آن واکنش نشان می‌دهند. زمانی که دما با نرخ تعیین شده افزایش می‌یابد، دتکتور فوراً واکنش نشان می‌دهد و هشدار حریق را فعال می‌کند. این نوع دتکتورها مناسب برای مکان‌هاهستند که در صورت حریق، دما به سرعت افزایش می‌یابد.

دتکتور ترکیبی (Multi Sensor) : دتکتورهای ترکیبی، مانند دتکتورهای دود و حرارت، با استفاده از ترکیب دو تکنولوژی مختلف، امکان تشخیص دقیق‌تر حریق را فراهم می‌کنند. این دستگاه‌ها به صورت همزمان به تغییرات دما و حضور دود حساسیت دارند، مناسب برای محیط‌هایی که با شرایط مختلف یا احتمال حرارت ناگهانی مواجه هستند.(در بعضی از برند ها مانند برندHochiki حالت دود یا حرارت را میتوان به صورت تکی استفاده نمود).    

به دتکتور هایی که در قسمت بالا توضیح داده شد، دتکتور "نقطه ای" هم گفته میشود.

بیم دتکتور : به آنها دتکتور لیزری هم گفته میشود، در 2 نوع مختلف تولید میشوند:

- یک فرستنده به همراه یک گیرنده جداگانه

- یک فرستنده به همراه یک رفلکتور

با این حال هر دو برای یک هدف ساخته شده اند.

فرستنده و گیرنده یا رفلکتور باید برای کارکرد ایده آل، روبری یک دیگر قرار بگیرند. زمانی که این دو به عنوان مثال با فاصله 140 متر با یک دیگر هماهنگ میشوند و مادون قرمز بین این دو شروع به رفت و آمد میکند، از نظرطولی این سیستم 140 متر از محیط را تحت پوشش خود قرار میدهد.

 زمانی که دود کافی به اندازه‌ای که بتواند پرتو نور مادون قرمز را مسدود کند، باعث کاهش قدرت سیگنال می‌شود و هنگامی که مقدار Air Quality پایینتر از حالت عادی باشد، شرایط حریق ایجاد می‌شود. در ارتفاع، معمولاً آلارم های کاذب بسیار کمی وجود دارد، با این حال دتکتورهایی (مانند SPCET و FIREbeam) از یک الگوریتم پیشرفته استفاده می‌کنند که بین یک هشدار کاذب مانند ورود یک پرنده در مسیر پرتو و یک حریق واقعی تمایزقائل شوند. 

کاربری بیم دتکتور ها بیشتر برروی سوله ها ، انبار ها ، مراکز خرید ، ورزشگاه ها و موزه ها تمرکز دارد.

دتکتور های مکنده یا Aspirator : در مواردی که نیاز به پوشش یک حجم بزرگ و حساسیت بالا وجود دارد، دتکتور های مکنده ایده آل برای این شرایط هستند.
این سیستم از یک دتکتور و لوله‌هایی با سوراخ‌های نمونه‌برداری که در امتداد طول آن ادامه دارد تشکیل شده‌اند. عملیات مکش و جذب هوا از طریق حفره هایی که برروی لوله ها وجود دارد انجام میشود. بیشتر دتکتورهای مکنده با حساسیت بالا از روش مسدودسازی استفاده می‌کنند، و هنگامی که چگالی پیش‌تعیین‌شده دود محفظه را پر کند، سیستم به حالت هشدار وارد می‌شود.

برای جلوگیری از گرفتگی محفظه دتکتور توسط ذرات درشت معلق در هوا، یک یا دو فیلتر مخصوص، قبل از محفظه قرار میگیرد تا فقط ذرات کربن وارد محفظه و آنالیز شوند.

کاربری دتکتور های مکنده بیشتر در Clean Room ها ، اتاق های سرور ، زندان ها ، سرد خانه ها و انبار های بزرگ زیرزمینی است.

کابل های LHD : این سری از دتکتور ها به صورت خطی بوده و صرفا برای تشخیص حرارت در نظر گرفته شده، کمپانی های سازنده این سنسور ها مانند Protectowire و Signaline برای دما های مختلف سنسور های مختلف تولید کرده و کاربر بسته به شرایط محیطی، میتواند سنسور مورد نظر خود را بر اساس دمای قابل تحمل، انتخاب کند.

کارکرد کابل  های LHD به این گونه میباشد :

هنگامی که دمای محیط از دمای Dead Line کابل بالاتر برود، پلیمر حساس به حرارت ضعیف می شود، که به نوبه خود به رشته های فولادی پیچ خورده اجازه می دهد با یکدیگر تماس برقرار کنند، نتیجه این عمل منجر به اتصال الکتریکی می شود و در نهایت سیگنال هشدار را ایجاد می کند.

از این دتکتور های خطی عموما در پالایشگاه ها ، موتور خانه ها، کانال کشی ها ، پمپ های بنزین استفاده میشود.